Мемлекет соттық-құқықтық жүйеде тепе-теңдікті сақтайды

Мемлекеттің басты міндеттерінің бірі – соттық-құқықтық жүйеде әділдік пен тепе-теңдікті қамтамасыз ету. Бұл жүйенің тиімділігі азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуына, құқықтық мемлекет принциптерінің орындалуына негізделеді. Қазақстанның құқықтық жүйесі осы талаптарға сай дамып келеді, оның ішінде полиция, прокуратура, сот және Конституциялық сот сынды органдардың атқаратын рөлі ерекше.
Полицияның қызметі құқық бұзушылықтарды айқындап, заңсыз әрекеттерді тоқтату мен күдіктіні анықтауға бағытталған. Бұл орган қоғам қауіпсіздігін сақтаудағы алғашқы қадамдарды жасайды. Сонымен бірге, дәлелдемелік базаны жинақтау арқылы полиция сотқа қажетті материалдарды ұсынады. Дегенмен, олардың әрекеттері заңмен қатаң шектелген және барлық әрекеттер азаматтардың құқықтарын бұзбай, адамгершілік принциптерге сүйенуі тиіс.
Прокуратура мемлекеттің заңдылықты қамтамасыз етудегі басты органы ретінде әрекет етеді. Прокурорлар азаматтардың құқықтарын қорғауда маңызды рөл атқарады және құқық қорғау органдарының жұмысына объективті баға береді. Сонымен қатар, прокуратура сот процесінде айыптаушы тарап ретінде әрекет етіп, әділ сот үкімін шығаруға ықпал етеді.
Соттардың негізгі міндеті – қорғанушы мен айыптаушы тараптардың дәлелдемелерін тең дәрежеде қарастырып, әділ шешім шығару. Соттардың бейтараптығы мен әділеттілігі құқықтық мемлекеттің негізі болып табылады. Егер азаматтар сот үкімін әділетсіз деп тапса немесе заңның белгілі бір нормаларына қатысты күмән туындаса, олар Конституциялық сотқа жүгінуге құқылы.
Конституциялық сот – елдің құқықтық жүйесіндегі соңғы инстанция. Ол заңдардың Конституцияға сәйкестігін қарастырып, азаматтардың құқықтарын қорғау саласында шешуші рөл атқарады. Конституциялық сотқа жүгіну арқылы азаматтар өз құқықтарының бұзылуына қатысты әділ шешім қабылдауына сенім артады.
Қорыта айтқанда, мемлекет соттық-құқықтық жүйенің барлық элементтері арасында тепе-теңдікті сақтауды қамтамасыз етеді. Әр органның өз қызметі мен міндеттері бар, бірақ олардың барлығының ортақ мақсаты – әділдік пен заңдылықты қамтамасыз ету, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау. Бұл жүйенің тиімді жұмыс істеуі – құқықтық мемлекеттің тұрақтылығы мен дамуының кепілі.

 Ерлан Конысбек.